Milyonlarca çalışan için erken emeklilik müjdesi geldi. Uzun yıllar çalışmadan, daha az prim ödeyerek emeklilik imkanı sağlayacak kısmi emeklilik düzenlemesi duyuruldu. Bu yeni emeklilik düzenlemesi, TBMM gündemine taşındı.
Türkiye’deki milyonlarca çalışan, emeklilik sisteminde yapılacak yeni reformları büyük bir ilgiyle takip ediyor. Erken emeklilik konusu, son dönemde TBMM’ye sunulan yeni düzenlemeler arasında yer alıyor. Özellikle kısmi emeklilik düzenlemesi, merakla beklenen konular arasında. Peki, kısmi emeklilik düzenlemesi hayata geçti mi? Yeni erken emeklilik şartları nelerdir?
EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 yılından önce çalışmaya başlayanlar erken emekli olmuştu. 9 Eylül 1999 yılından sonra çalışmaya başlayanlar ise bu düzenlemeden yararlanamamıştı. Ancak son günlerde emeklilik sisteminde reform seslerinin yükselmesi ile 1999-2008 arası sigorta girişi olup kademeli emeklilik bekleyenlerden dikkat çeken bir öneri geldi.
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Emeklilikte Adalet Derneği (EMADDER) Başkanı Mihriban Uğurlu ‘kademeli emeklilik’ önerisini paylaştı. 1 günlük fark nedeniyle emeklilikte 17 yıl beklemek zorunda kalanların olduğunu dile getiren Mihriban Uğurlu, bazı EYT’lilerden 2 kat daha fazla primleri olduğu halde 17-20 yıl daha geç emekli olacaklarını dile getirdi.
“En acısını söyleyeyim, 8 Eylül günü sabah vardiyasında işe başlayan bir arkadaşımız şu an erkekse 43, kadınsa 38 yaşında 5500-6000 aralığında bir primle emekliliğe hak kazanıyor” diyen Uğurlu, “Başka bir arkadaşımıza ‘Akşam vardiyasında işe başla’ derseniz, 17 yıl sonra 60 yaşında emekli olmaya hak kazanıyor. 1 gün içinde aynı anda işe başlayan insanların arasında bile 17.00’den sonra SGK’ya giriş yapılamadığı için, 9 Eylül’e kaldığı için… Bunun karşılığı 17-20 yıl olmamalı” diyerek duruma tepki gösterdi.
“Bizleri 17-20 yıl 8 Eylül’de vurmadı, 3 Mart 2023’te vurdu. 8 Eylül’deki 4447 sayılı yasa sadece şu an EYT’den emekli olanların yasası değildir. O yasanın içinde 8 Eylül sonrasında çalışanlar için en üst seviye kademe gelmiştir. 58-60 yaş gelmiştir. EYT’den emekli olanlar içinde, onların da emekli olma yaşı 13-14-15 yıl ötelenmiştiR” açıklamasında bulunan Uğurlu şunları kaydetti:
“8 Eylül 1999’da devletimiz tüm çalışanlarını cezalandırmıştır. 3 Mart 2023’te aynı yasada olmamıza rağmen, cımbız gibi sadece 8 Eylül öncesine yaş şartsız emeklilik getirmiş, 60 yaşı komple orada bırakmıştır. Bu yasa eksik ve hatalı çıkmıştır. Bizleri de kademeli olarak sisteme daha yumuşak geçişle dahil etmeleri gerekirdi.”
“Sisteme bir kerede aynı anda milyonlarca insan girişi olmamalı” diyen Uğurlu, böyle olduğunda sistem dengesinin alt üst olacağını belirtti. Hazırladıkları çalışmaları doğum yılına göre, prime göre, yaşa göre şeklinde çeşitli örnekleri olduğunu anlatan Uğurlu, bu çalışmaları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na da ilettiğini ama Bakan’dan randevu almayı başaramadıklarını söyledi.
Uğurlu şu noktaların altını çizdi:
“9 Eylül 1999’dan sonra her işe giriş yılının karşısına bir yaş skalası geliyor. 2000 girişliler EYT’nin bittiği yerden 43, 2001 44, 2002 45 yaş gibi, birer yaş ve birer sene aralıklarla ileriye doğru uzanan bir kademe istiyoruz. Aynı zamanda, 1999-2008 bu sorunu yaşıyor, bizim kadememiz yok, 2008’den sonra da 65 yaşa kadar uzanan bir emeklilik sistemi istiyoruz. 1999-2008 yılı arası 4,5 milyonluk bir çalışan kitlesinden bahsediyoruz. Kademeli emeklilik gelirse her sene sisteme 300-350 bin civarı bir giriş olacak. Bunun maliyeti, bütçesi tasarruf planlarını etkileyecek bir şey değil. 2008 yıl sonrası için de 65 yaş emekliliğin mümkün olmadığını, bu yaşın da geriye çekilmesi talebimiz var.”
Vatandaşlar, emeklilik şartlarının zor ve ağır olmasından sık sık şikayet ediyor ve bu nedenle erken emeklilik düzenlemeleri büyük bir ilgi görüyor. Şu anda TBMM’de torba yasa görüşmeleri sürüyor ve bu yasa tasarıları arasında erken emeklilik düzenlemeleri de bulunuyor. Özellikle Bağ-Kur’lular için prim indirimi ve ev hanımlarına yönelik emeklilik düzenlemesi, Ekim ayında yürürlüğe girmesi beklenen önemli düzenlemeler arasında yer alıyor. Bununla birlikte, kısmi emeklilik düzenlemesi de gündemdeki yerini koruyor. Peki, bu düzenleme ne zaman çıkacak?
Uzun süredir beklenen kısmi emeklilik düzenlemesi, TBMM’den onay alması durumunda hayata geçecek. Peki, bu düzenleme kimleri kapsayacak ve detayları neler?
Kısmi emeklilik, iki farklı dönem için uygulanacak. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar, 10 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesi şartını yerine getirerek kısmi emeklilik hakkı kazanacaklar. Diğer yandan, 9 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlar ise 12,5 yıl sigortalılık süresi ve 4200 prim günü ile emekli olabilecekler.
Kısmi emeklilik düzenlemesinin torba yasa kapsamında TBMM’ye sunulduğu belirtiliyor. Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından henüz net bir açıklama yapılmadı. TBMM şu anda tatilde olduğundan, yeni düzenlemelerin meclisten geçmesi için Ekim ayı bekleniyor. Meclis tatilinin sona ermesinin ardından yoğun bir gündem olacak ve çalışanlar yeni emeklilik müjdelerini büyük bir heyecanla bekliyor.